10 przykazań e-ucznia
Z dnia na dzień – bez żadnego ostrzeżenia ani przygotowania – zostaliśmy rzuceni „na głęboką wodę”. Przyszło nam żyć i radzić sobie z nauką i innymi naszymi większymi i mniejszymi kłopotami w niełatwych warunkach. Jak zatem odnaleźć się w dzisiejszej rzeczywistości?
1. Poznaj samego siebie.
Zastanów się, kiedy Twój organizm pracuje najbardziej efektywnie. Jesteś „skowronkiem”? Wcześniej kładziesz się spać po to, by pracować od wczesnych godzin porannych? A może Twój chronotyp to „sowa”? Rano wolisz dłużej pospać, a najlepiej myśli Ci się w nocy? Poznając samego siebie, przyjrzyj się także swojemu stylowi uczenia się. Żeby zapamiętać, musisz coś zobaczyć? Tzn. że jesteś wzrokowcem. Zapamiętujesz to, co słyszysz? Tzn. że jesteś słuchowcem. Ciągle jesteś w ruchu? Chodzisz po pokoju, pstrykasz palcami, gestykulujesz, wystukujesz jakiś rytm ręką lub nogą? Nawet podczas nauki czy pracy? Tzn. że jesteś kinestetykiem. Zapamiętaj jednak, że najlepiej wykorzystywać co najmniej dwa z tych kanałów jednocześnie!
2. Ustal harmonogram dnia.
Postaraj się wstawać mniej więcej o tej samej porze. Planuj swój dzień. Zapisuj w kalendarzu lub na kartce zadania do wykonania. Jeśli potrzebujesz, ustalaj godziny pracy albo czas na wykonanie konkretnego zadania. Te wykonane skreślaj – będziesz miał poczucie sprawstwa, doświadczysz zadowolenia i dumy z siebie, co skutecznie zmotywuje Cię do dalszej pracy. Kiedy jednak coś Ci
nie wyjdzie – nie zdążysz albo sytuacja zmusi Cię do zmiany planów – nie wyrzucaj siebie, że do niczego się nie nadajesz. Czeka Cię kolejny dzień i na pewno będziesz w stanie to nadrobić. Pracę zacznij od rzeczy trudnych, a skończ na tym, co łatwe. Dlaczego? Ponieważ mózg wypoczęty i mający energię do pracy podejmie wyzwanie i nie uzna od razu rzeczy trudnej za taką, która jest w żaden sposób nie do pokonania. W swoim harmonogramie dnia zaplanuj czas na odpoczynek. Znajdź chwilę na rozmowę z bliskimi, zrobienie coś razem, posłuchanie muzyki, poczytanie ulubionej książki czy po prostu wypicie kawy lub herbaty w absolutnej ciszy. Z jednej strony będzie to dla Ciebie nagroda za sumienną pracę i swego rodzaju motywacja do ponownego zmobilizowania się do działań edukacyjnych, a z drugiej – czas na regenerację dla Twojego mózgu. Pamiętaj jednak, żeby odpoczynek nie trwał cały dzień, ponieważ to realizacja obowiązków jest najważniejsza. Nie zapominaj o posiłkach. Każdy posiłek to energia do pracy. W obecnym czasie musimy bardzo dbać o nasze zdrowie i dlatego tak ważne jest zdrowe odżywianie i odpowiednie nawadnianie organizmu. No i wreszcie w swój plan dnia wpisz odpowiednią ilość snu. Podczas snu nasz mózg utrwala nowe informacje poprzez ich integrację z tymi już posiadanymi, co w psychologii nosi nazwę konsolidacji. Dzięki temu ślad pamięciowy staje się trwały i bardziej odporny na zakłócenia. Dlatego dobrze jest przed snem jeszcze raz przeczytać notatki z książki lub zeszytu, które następnego dnia będziemy chcieli odtworzyć np. na sprawdzianie czy kartkówce.
3. Miej świadomość upływającego czasu.
Czy kiedyś zastanawiałeś się, ile trwa jedna minuta? Uważasz, że to dużo czy mało? Spróbuj posłuchać tykania zegara i uświadomić sobie, jak szybko ucieka czas. Świadomość upływającego czasu pomaga nam w efektywnym planowaniu – dzięki temu wiemy, ile rzeczy jesteśmy w stanie wykonać w ciągu jednego dnia, na ile zadań wystarczy nam czasu. Z uciekającym czasem bardzo istotnie związana jest również punktualność. Bez kształtowania umiejętności bycia punktualnymi, nie wykonamy żadnego zamierzonego zadania, nie będziemy w stanie zrealizować żadnego planu i nie będziemy szanować ani siebie ani innych.
W tym miejscu warto wspomnieć o mojej ulubionej zasadzie 2 minut. Jeśli czynność, jaką należy wykonać, nie zajmie Ci więcej niż 2 minuty, powinieneś ją natychmiast wykonać. Pomoże Ci to z jednej strony zaoszczędzić energię na niepotrzebne myślenie, że musisz coś zrobić, a tak bardzo Ci się nie chce, a z drugiej – zmotywuje Cię do dalszego działania, no bo skoro zrobiłeś już jedno, to nic nie stoi na przeszkodzie, aby zrobić drugie.
4. Pomyśl o swoich celach i priorytetach.
Co jest dla Ciebie najważniejsze? Do czego dążysz? Kim chcesz zostać? Jaki zawód pragniesz wykonywać w przyszłości? Bez ustalenia celu swojego życia i określenia, które z podjętych działań są ważne, a które ważniejsze, będziesz żyć z dnia na dzień, a to na dłuższą metę stanie się nudne i bezsensowne. Każdy z nas, żeby nie zwariować, potrzebuje konkretów. Nigdy tego nie robiłeś? Zacznij od teraz. Nieważne, skąd startujesz – ważne, gdzie lądujesz. Każdy z nas jest w stanie zmienić siebie, swoje nawyki i przyzwyczajenia. Musimy uświadomić sobie tylko, że jesteśmy wyjątkowi i mamy w sobie ogromne pokłady sił do działania. Podejdź jednak do tematu realistycznie, bo jeśli weźmiesz na swoje barki za dużo na raz – to również nie przyniesie dobrego rezultatu. Z realizacją celów wiąże się także umiejętność bycia człowiekiem asertywnym, tzn. umiejącym czasem powiedzieć „nie”. Nie chodzi tutaj jednak o „nie, bo nie”, tylko „nie w tym momencie, umówmy się na inny termin”. Ważne więc, aby szanować siebie i innych – znaleźć czas zarówno dla siebie, jak i drugiego człowieka.
5. Rób tylko to, na co masz wpływ.
W kontekście tego „przykazania” warto zwrócić uwagę, abyśmy ograniczyli się do śledzenia informacji przekazywanych w mediach dwa razy w ciągu dnia. Ciągłe bombardowanie się różnymi przekazami sprawia, że wzrasta w nas poczucie lęku i strachu, a w dużej mierze nie mamy wpływu na zmianę zaistniałej sytuacji. Róbmy natomiast to, na co mamy wpływ: pracujmy nad relacjami w rodzinach oraz dbajmy o higienę ciała i psychiki. A jak dbać o psychikę? Bądźmy optymistami. Starajmy się dostrzegać pozytywne strony nawet w tym, co wydaje się zupełnie beznadziejne.
6. Znajdź odpowiednie miejsce i zadbaj o porządek.
Zorganizuj przestrzeń wokół siebie. Posprzątaj pokój, poukładaj książki, usuń z biurka niepotrzebne rzeczy. Po co? To da Ci poczucie spokoju i kontroli sytuacji, a nie będzie pogłębiało poczucia chaosu, lęku i przytłoczenia nawałem obowiązków. Wyznacz miejsce pracy, nauki (np. Twoje biurko w pokoju) i miejsce odpoczynku, którym może być np. łóżko. Postaraj się nie mieszać pracy z czasem wolnym, ponieważ wówczas Twój mózg skupia się na wielu elementach jednocześnie i Twoja uwaga koncentruje się na tych wszystkich czynnościach, zamiast w danym momencie w 100% na pracy i edukacji. Z tym wiąże się także fakt, że istotne jest, aby podczas nauki usunąć z pola naszej uwagi wszelkie rozpraszacze: włączony telewizor, komórkę zalogowaną do Facebooka czy karty internetowe z włączonymi filmikami na Youtube. Jeśli potrzeba, ustal z domownikami zasady pracy i odpoczynku, abyście nie przeszkadzali sobie nawzajem, ale wspierali się w tej wcale niełatwej codzienności. Sam zobaczysz, że po uprzednim odpowiednim przygotowaniu miejsca, praca będzie szła Ci zdecydowanie sprawniej.
7. Zmień swoje myślenie z „muszę” na „chcę”.
Popracuj nad motywacją. Kluczowa jest tutaj motywacja wewnętrzna. Nie zapominaj, że pracujesz dla siebie, że ważne jest to, co zostanie Ci w głowie, bo dzięki temu będziesz miał możliwości i zdolności do realizacji wyznaczonych celów życiowych. Wiedzę szkolną będziesz musiał kiedyś wykorzystać w praktyce – może do pomagania innym ludziom. Pamiętaj o tym! Zastanów się, dlaczego chcesz coś zrobić, jakie mogą być pozytywne skutki wykonania przez Ciebie jakiegoś zadania i jakie są powody, dla których te skutki są dla Ciebie ważne. Nie zapominaj, że jesteś osobą wyjątkową i zdolną do dokonywania wielkich rzeczy. Musisz tylko uwierzyć w siebie i działać wytrwale. To nasze wybory definiują nas bardziej niż nasze zdolności, dlatego nie poddawaj się i nie załamuj, tylko wybieraj mądrze. Wybór należy do Ciebie! Z motywacją wiążą się także: rutyna, czyli tak, jak wspomniałam już wcześniej, dobrze zaplanowany dzień, jak również odpowiednie chwalenie siebie. Nagradzaj się za efekt wykonanej pracy, wysiłek, jaki w nią włożyłeś, a nie czas na nią poświęcony czy konkretne działanie. „Poradziłem sobie”, „mam tę moc” czy „umiem” są stwierdzeniami dużo silniejszymi niż „zrobione”, „mam z głowy”, „plan wykonany”. Nie wierzysz? Spróbuj!
Na koniec warto wspomnieć o wyznaczaniu sobie terminów realizacji poszczególnych zadań. Niedotrzymanie terminu wiąże się z konkretnymi konsekwencjami (mniej lub bardziej dotkliwymi, ale na pewno dla każdego nieprzyjemnymi), dlatego dzięki terminom jesteśmy bardziej zmobilizowani i zmotywowani do działania.
8. Korzystaj ze wsparcia innych.
Poczucie, że czegoś nie wiem i potrzebuję pomocy innych, nie jest czymś złym – wręcz przeciwnie: rozbudza potrzebę samorozwoju i zaspokajania drzemiącą w nas ciekawość świata. Dlatego tak ważne jest, abyśmy ciągle budowali wokół siebie sieć wsparcia społecznego, czyli otaczali się ludźmi, od których możemy się uczyć, którzy mogą nam pomóc i wreszcie tymi, którzy robią to, co ja, np. są na tym samym etapie edukacji czy wykonują podobną pracę. Ludzie, od których możesz się uczyć to autorytety. Są Ci potrzebni po to, abyś nie ustał w drodze do realizacji wyznaczonych wcześniej celów. Oni już wiele osiągnęli i dzięki nim wiesz, że skoro oni dali radę, to Ty też sobie poradzisz! Ludzie, którzy mogą Ci pomóc to ci, do których zwrócisz się, kiedy zabraknie Ci siły, kiedy stwierdzisz, że masz dość i że to wszystko nie ma sensu. Takimi osobami mogą być Twoi Rodzice, którzy mogą podzielić się z Tobą swoim życiowym doświadczeniem lub Twoje koleżanki i Twoi koledzy, którzy idąc tą samą drogą uświadomią Ci, że nie jesteś na niej sam!
9. Myśl pozytywnie.
Wszystkie uczucia i emocje, które przeżywamy w naszym życiu, służą konkretnym celom, np. lęk czy strach chroni nas przed utratą zdrowia bądź życia, a złość lub gniew to reakcje związane z niepowodzeniem, które mogą doprowadzić do zmian w naszym postrzeganiu rzeczywistości. Pytanie, czy umiemy dostrzegać to, czego sytuacja, której doświadczamy, chce nas w danym momencie nauczyć i czy wyciągnięte wnioski posłużą nam w przyszłości za dobre doświadczenie, na którym będziemy budować nasze dalsze życie… Podobnie jest z niepowodzeniami. Nikt z nas nie byłby w stanie niczego osiągnąć, gdybyśmy myśleli o podjętych działaniach w kategoriach „skoro raz nie wyszło, to znaczy, że już nigdy nie wyjdzie i nie ma sensu próbować ponownie”. Niepowodzenia i porażki można
zdefiniować jako nasz motor napędowy do dalszego działania po dokonaniu pewnych zmian i modyfikacji, abyśmy kiedyś modli cieszyć się z osiągniętego sukcesu. Dlatego tak ważne jest, abyśmy w każdej sytuacji, szczególnie tej złej i trudnej, dostrzegali tę dobrą stronę, która pomoże nam nie poddawać się i iść dalej. Z każdej sytuacji jest jakieś wyjście! Zechciej tylko spojrzeć na drugą stronę medalu!
10. Dziel się sobą z innymi.
Dbaj o relacje rodzinne i koleżeńskie. Dziel się z innymi swoimi materiałami edukacyjnymi, sposobami działania i pomysłami na sposoby spędzania wolnego czasu. Bądź dla innych, a i oni będą dla Ciebie!
Po inne materiały i inspiracje zapraszam na stronę na Facebooku „Akceptacja Maria Irzyk-Zborowska”. Kliknij tutaj: https://www.facebook.com/AkceptacjaMariaIrzykZborowska/?modal=admin_todo_tour
Bibliografia
Gaskell, G. (2019). Sen na pamięć. Charaktery, 11(274), 34-38.
Grzyb, T., Szynal, Z. (2020). Koronawirus: jak skutecznie uczyć się z domu? Pobrano 4.04.2020 z https://www.youtube.com/watch?v=D8UcJEgbHzw
Fedorowicz, D. (2015). Jak skutecznie zarządzać czasem? (DVD). Kraków: Wydawnictwo WAM.
Mikuła, P. (2020). Sposoby na skuteczną pracę i naukę w domu. Pobrano 3.04.2020 z https://www.youtube.com/watch?v=pgjmVQxpDm4&fbclid=IwAR0fK6ZkwOuRALvsZSEhHH spun5WOd33CPa0XyLb3Et2FAxbZJVsYp8DA64
Pantalon, M. (2011). Motywacja. Metoda sześciu kroków. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Pietraszewska, O. (2015). 7 wskazówek, jak odpoczywać, żeby czuć się wypoczętym. Pobrano 3.04.2020 z https://makehappyday.com/7-wskazowek-jak-odpoczywac-zeby-czuc-siewypoczetym/
Zawadka, M. (2017). Chcę być kimś, czyli jak osiągnąć cele w czasach, gdy wszyscy dookoła mają wywalone (t. 1-3). Warszawa: Mind&Dream.
W związku z kolejną decyzją rządu o przedłużeniu zamknięcia wszystkich placówek oświatowych na terenie kraju informujemy, że Szkoła Podstawowa Nr 7 i Przedszkole Miejskie Nr 10 w Krośnie będą zamknięte do 26 kwietnia 2020r. Wszelkie sprawy prosimy załatwiać telefonicznie pod numerem 134323295 lub mailowo